Bệnh Marek ở gà là một bệnh căn bệnh khá phổ biến và nguy hiểm cho gà. Bệnh thường có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi của gà. Nếu bạn đang thắc mắc các đặc điểm, triệu chứng và các phòng trị bệnh ra sao thì hãy đọc ngay bài viết sau đây. Hãy cùng Đá Gà BLV tìm hiểu về bệnh Marek ở gà để có cái nhìn tổng quát và biết cách ngăn chặn hiệu quả nhất nhé!
Giới thiệu chung về bệnh Marek ở gà
Bệnh Marek ở gà được phát hiện ở Việt Nam vào năm 1978 với các tên gọi khác như bệnh bại liệt ở gà, gà bị teo chân, ung thư gà, hội chứng khối u, … Bệnh Marek ở gà được cho là một bệnh ung thư truyền nhiễm bởi virus Herpes type B (một loại ARN virus có vỏ bọc) gây nên.
Cách thức truyền nhiễm chủ yếu là qua đường hô hấp và ăn uống. Loại virus này có thể tồn tại hơn một năm trong khi ẩn nấp vào những vẩy bụi da hay lông gà nhiễm bệnh. Thông thường, gà con dễ bị nhiễm bệnh hơn so với các gà đã trưởng thành, sức đề kháng cao.
Khi gà bệnh nhiễm virus sẽ có khoảng thời gian ủ bệnh tương đối dài, ít nhất là 26 – 28 ngày và kéo dài trong khoảng 2 tháng sau đó. Một khi bệnh Marek ở gà xuất hiện thì khả năng cao có nguy cơ diệt vong. Vì đây là bệnh truyền nhiễm, lây lan nhanh nên có đàn tỉ lệ chết lên tới 70%.
Virus khi đã xâm nhập vào được cơ thể của gà, chúng sẽ tồn tại mãi mãi bên trong cơ thể. Đây chính là nguồn lây bệnh chủ yếu cho cả đàn gà. Do chưa có thuốc điều trị đăc hiệu, một khi đã mắc phải căn bệnh Marek, bà con phải tiến hành tiêu hủy toàn bộ những con bệnh.
Điều quan trọng cần lưu ý là cho tới hiện tại vẫn chưa có thuốc đặc trị căn bệnh Marek ở gà. Do vậy, vấn đề đặt ra là làm thế nào để nhận biết căn bệnh này cũng như cách phòng chống cho đàn gà nhiễm bệnh?
Tác nhân gây bệnh Marek ở gà
Bệnh Marek do virus thuộc nhóm Herpes gây nên. Đến thời điểm hiện tại, các nhà khoa học đã nghiên cứu và cho biết có đến 3 chủng type virus herpes gây ảnh hưởng đến gà:
Serotype 1
Những chủng khiến gà có các khối u với tính độc lực cao. Cũng vì lẽ đó mà bệnh Marek ở gà còn có tên gọi “hội chứng khối u”.
Serotype 2
Những chủng ngoài tự nhiên, không gây khối u.
Serotype 3
Loại chủng này có động lực thấp, không gây bệnh và thường xuất hiện trên gà tây. Thường được sử dụng làm vaccine.
Dựa vào các thống kê lịch sử, có thể biết được tỷ lệ gà nhiễm bệnh từ 10 – 60 % và tỷ lệ tử vong có thể đạt tới 100%. Tất cả các giống loại gà từ gà ta, gà tây, gà chọi, gà cựa sắt, … đều có nguy cơ mắc bệnh.
Gà vào tuần tuổi thứ 6 trở đi thường có khả năng nhiễm bệnh cao, xảy ra ở độ tuổi 8 – 24 tuần tuổi. Một số trường hợp ghi nhận bệnh có trên các loài chim và một số loài thủy cầm.
Cách thức truyền nhiễm
Bệnh Marek ở gà có thể được xếp là một trong các loại bệnh có mức truyền nhiễm, lây lan nhanh chóng nhất cho đàn gà. Gà con sau khi nhiễm bệnh 14 ngày thì đã có khả năng lây bệnh cho nhau.
Virus Herpes type B có thể tồn tại trong nhiều tháng trong môi trường với nhiệt độ từ 20 – 250C và hàng năm ở 40C. Khi virus xuất hiện trong chuồng trại, những gia cầm chưa tiêm chủng có khả năng nhiễm bệnh rất cao. Gà bệnh lúc này chính là nguồn lây nhiễm chính trong thời gian dài. Sức tàn phá của virus này được lan rộng nhanh chóng trong không khí.
Gà bệnh lây trực tiếp qua đường hô hấp và gián tiếp qua các vật thể trung gian như thức ăn, nước uống, thiết bị chuồng trại, … cho gà khỏe. Bệnh không lây qua phôi trứng.
Triệu chứng bệnh Marek ở gà
Có thể chia triệu chứng bệnh dưới 2 thể: Thể cấp tính và thể mãn tính/
Thể cấp tính
Thể cấp tính thường xuất hiện ở gà từ 4 – 8 tuần tuổi hoặc sớm hơn. Khi gà nhiễm bệnh ở giai đoạn này chưa biểu hiện nhiều các dấu hiệu bệnh và thường chết bất ngờ. Tỷ lệ chết cao chiếm 20 – 30%. Một số dấu hiệu gà nhiễm bệnh Marek ở thể cấp tính:
- Ủ rũ, chán ăn, gầy yếu.
- Tiêu chảy, phân lỏng.
- Giảm tỷ lệ đẻ.
- Ít di chuyển, bại liệt, sã cánh.
Thể mãn tính
Chủ yếu xảy ra ở gà 4 – 8 tháng tuổi và thường ở hai thể: thể thần kinh và thể mắt.
Thể thần kinh
Gà nhiễm bệnh di chuyển khó khăn, liệt dần tăng theo cấp độ nặng và trở thành liệt hoàn toàn. Phần đuôi có thể bị rũ xuống, lệch sang hẳn một bên. Cánh sã xuống một bên hoặc cả hai bên.
Thể viêm mắt
Bắt đầu với triệu chứng viêm mắt nhẹ. Nhạy cảm với ánh sáng, chảy nước mắt. Sau đó viêm màng mắt và tiếp theo là viêm mống mắt. Khóe mắt chứa nhiều mủ trắng, mắt kém tinh lanh, khi mổ thức ăn hay bị hụt và dần trở thành mù mắt.
Bệnh tích của gà
Nhìn chung, bệnh Marek ở gà khi tử vong sẽ thấy xác gà gầy rộc, xơ xác. Gà chết trong tư thế bại liệt chân, một chân đưa về trước, một chân về phía sau.
Thể cấp tính
- Da gà sần sùi, lỗ chân lông nở to và dày lên từng cục như những hạt đậu nhỏ.
- Thể u lan tràn: Thường có ở gan, lách, thận, phổi, buồng trứng, túi fabricius, dịch hoàn … gan, lách bị sưng đau, màu nhợt nhạt.
- Thể u hạt: Bề mặt gan sần sùi, xuất hiện nhiều nốt to nhỏ màu trắng xám. U ở đường tiêu hóa làm cho chúng dày lên.
Thể mãn tính
Với giai đoạn này thì chủ yếu là hiện tượng viêm tăng sinh các dây thần kinh ngoại vi. Dây thần kinh hông, thần kinh cánh bị sưng to, phù thũng. Một số trường hợp khác như bị teo cơ, mù, con ngươi mắt biến dạng.
Phòng – trị bệnh Marek ở gà
Như đã nói ở phần trên, bệnh Marek hiện nay vẫn chưa có thuốc chữa đặc trị. Cách tốt nhất là nên tìm biện pháp để phòng chống căn bệnh nguy hiểm này.
Cần thực hiện tốt các biện pháp phòng bệnh sau đây:
Phòng bệnh Marek ở gà
- Ngay khi gà con được 1 ngày tuổi phải tiêm vacxin marek để phòng bại liệt. Tuân thủ lịch tiêm vắc xin định kì của cán bộ thú y địa phương.
| Type | Hiệu giá bảo hộ |
| CVI 988 (Serotype 1) | 76% |
| SB 1 (Serotype 2) | 39% |
| HVT (Serotype 3) | 32% |
| CVI 988 + SB1 | 67% |
| CVI 988 + HVI | 73% |
| SB1 + HVI | 66% |
| CVI 988 + SB1 + HVI | 79% |
- Đảm bảo an toàn vệ sinh chuồng trại, nguồn thức ăn, nước uống sạch sẽ. Áp dụng nguyên tắc: cùng nhập, cùng xuất. Sau khi đàn gà đã xuất chuồng, cần vệ sinh lại chuồng trại và để trống ít nhất 1 tháng.
- Nếu đàn gà bị nhiễm bệnh thì cần đẩy mạng việc tẩy, khử trùng nơi ở của gà và để trống trại ít nhất là 3 tháng.
Trị bệnh khi xảy ra dịch trên đàn gà
- Thường xuyên quan sát đàn gà, nhận biết các dấu hiệu, triệu chứng bệnh kịp thời cứu chữa để giảm thiểu rủi ro không đáng có.
- Cách ly những con gà bệnh khỏi đàn. Vì chủng lại virus này rất khó để tiêu diệt nên phải tiêu huỷ toàn bộ những con mắc bệnh. Sau đó, xử lý các chất tồn dư có nguy cơ chứa mầm bệnh.
- Vệ sinh tiêu độc khử trùng chuồng trại định kỳ 1 – 2 lần/1 tuần, phun thuốc sát trùng BIO-DINE (đặc biệt khuyến cáo đối với bệnh Marek, Niu-cát-xơn…)
- Cấm nhập gà giống về nuôi trong thời gian xử lý đàn gà bệnh. Để trống chuồng ít nhất 3 tháng.
Trên đây là một số thông tin về bệnh Marek ở gà mà Đá Gà BLV giới thiệu cho bạn. Hy vọng rằng bài chia sẻ của chúng tôi sẽ có ích với người dân chăn nuôi gà. Chúc đàn gà của bà con phát triển khỏe mạnh và đạt năng suất cao.
Được quan tâm: